Η Ευρωπαϊκή Χάρτα των Δικαιωμάτων των Ασθενών περιέχει τα δικαιώματα που έχουμε ως ασθενείς στην υγεία. Η Χάρτα περιλαμβάνει 14 δικαιώματα που στοχεύουν στην εγγύηση της προστασίας της ανθρώπινης υγείας και στην εξασφάλιση υψηλής ποιότητας υπηρεσιών από τους εθνικούς φορείς υγείας της Ευρώπης. Τα δικαιώματα έχουν πλήρη ισχύ στην Ευρωπαϊκή Ένωση και όλοι οι φορείς υγείας υποχρεούνται να τα τηρούν.
Ας δούμε αναλυτικά τα δικαιώματά μας.
- Δικαίωμα της πρόληψης
Κάθε άνθρωπος έχει το δικαίωμα να απολαμβάνει την παροχή των κατάλληλων υπηρεσιών προκειμένου να εμποδιστεί η εμφάνιση της ασθένειας.
- Δικαίωμα της πρόσβασης
Όλοι οι άνθρωποι έχουν το δικαίωμα πρόσβασης στις απαιτούμενες υπηρεσίες υγείας που αντιστοιχούν στις ανάγκες του. Οι υπηρεσίες υγείας πρέπει να εξασφαλίζουν πρόσβαση σε όλους χωρίς διακρίσεις ως προς την οικονομική κατάσταση, τον τόπο κατοικίας, το είδος της ασθένειας ή τον χρόνο πρόσβασης στις θεραπείες.
- Δικαίωμα της πληροφόρησης
Όλοι οι άνθρωποι έχουν το δικαίωμα της πρόσβασης σε κάδε είδους πληροφορία που αφορά την κατάσταση της υγείας τους, τις υπηρεσίες υγείας και τον τρόπο να τις χρησιμοποιήσουν καθώς επίσης και σε κάθε τι που είναι διαθέσιμο κατόπιν έρευνας και τεχνολογικής καινοτομίας.
- Δικαίωμα της συγκατάθεσης
Όλοι οι άνθρωποι έχουν δικαίωμα πρόσβασης σε κάθε είδος πληροφορίας ώστε να μπορούν να συμμετέχουν ενεργά στη λήψη αποφάσεων που αφορούν στην υγεία τους. Η πληροφόρηση πρέπει να αποτελεί προϋπόθεση για κάθε θεραπεία και διαδικασία συμπεριλαμβανομένης της συμμετοχής σε επιστημονικά ερευνητικά προγράμματα.
- Δικαίωμα της ελεύθερης επιλογής
Κάθε άνθρωπος έχει το δικαίωμα να επιλέγει ελεύθερα ανάμεσα σε διαφορετικές θεραπείες και διαφορετικούς ειδικούς και υπηρεσίες υγείας κατόπιν επαρκούς πληροφόρησης.
- Δικαίωμα της εχεμύθειας και της εμπιστευτικότητας
Όλοι οι άνθρωποι έχουν το δικαίωμα να παραμένουν εμπιστευτικά τα προσωπικά τους δεδομένα συμπεριλαμβανομένων των όσων αφορούν την κατάσταση της υγείας τους και τις σχετικές διαγνωστικές ή θεραπευτικές διαδικασίες καθώς επίσης και στην προστασία του ιδιωτικού χαρακτήρα των διαγνωστικών εξετάσεων, των επισκέψεων σε ειδικούς και των ιατρικών/ χειρουργικών πράξεων γενικά.
- Δικαίωμα του σεβασμού του χρόνου του ασθενούς
Όλοι οι άνθρωποι έχουν δικαίωμα να λαμβάνουν την αναγκαία θεραπευτική αγωγή σε σύντομο και προκαθορισμένο χρονικό διάστημα. Το δικαίωμα αυτό αφορά σε κάθε φάση της θεραπείας.
- Δικαίωμα της τήρησης των προδιαγραφών ποιότητας
Όλοι οι άνθρωποι έχουν δικαίωμα πρόσβασης σε υπηρεσίες υγείας υψηλής ποιότητας τόσο ως προς την εξειδίκευση τους, όσο και ως προς την τήρηση συγκεκριμένων προδιαγραφών.
- Δικαίωμα της ασφάλειας
Όλοι οι άνθρωποι έχουν δικαίωμα να είναι απαλλαγμένοι από βλάβες που οφείλονται στην πλημμελή λειτουργία των υπηρεσιών υγείας, σε ιατρικά σφάλματα και λάθη και το δικαίωμα πρόσβασης σε υπηρεσίες υγείας και θεραπείες που πληρούν αυστηρά πρότυπα ασφάλειας.
- Δικαίωμα στην καινοτομία
Όλοι οι άνθρωποι έχουν δικαίωμα πρόσβασης σε καινοτόμες διαδικασίες, συμπεριλαμβανομένων των διαγνωστικών εξετάσεων σύμφωνα με διεθνείς προδιαγραφές, ανεξάρτητα από οικονομικούς παράγοντες.
- Δικαίωμα της αποφυγής του περιττού πόνου και της ταλαιπωρίας
Κάθε άνθρωπος έχει το δικαίωμα να αποφεύγει όσο το δυνατόν περισσότερο τον πόνο και την ταλαιπωρία σε κάθε στάδιο της ασθένειας.
- Δικαίωμα της εξατομικευμένης θεραπείας
Κάθε άνθρωπος έχει το δικαίωμα να λαμβάνει διαγνωστικές ή θεραπευτικές υπηρεσίες προσαρμοσμένες έτσι ώστε να ταιριάζουν όσο το δυνατόν περισσότερο στις προσωπικές του ανάγκες.
- Δικαίωμα έκφρασης παραπόνων
Κάθε άνθρωπος έχει δικαίωμα να παραπονείται οποτεδήποτε έχει υποστεί βλάβη καθώς και να λαμβάνει απάντηση ή άλλου είδους ενημέρωση αναφορικά με τα παράπονα του.
- Δικαίωμα αποζημίωσης
Κάθε άνθρωπος έχει δικαίωμα να λάβει επαρκή αποζημίωση εντός εύλογου χρονικού διαστήματος σε περίπτωση που έχει υποστεί φυσική, ηθική ή ψυχολογική βλάβη ως απόρροια κάποιας θεραπείας που έλαβε στα πλαίσια παροχής υπηρεσιών υγείας.
Πηγή: ACTIVE CITIZENSHIP NETWORK (2002). EUROPEAN CHARACTER OF PATIENT’S RIGHTS. https://ec.europa.eu/health/ph_overview/co_operation/mobility/docs/health_services_co108_en.pdf